هاله، رویایی از پیوند آب و خاک
به گزارش هیرونی؛
استان بوشهر یکی از کهن‌ترین سرزمین‌های کشور ایران است که سکونتگاه‌های تاریخی بسیاری در گوشه‌وکنار خطه‌اش از چندین سال قبل تشکیل شده است.
همین قدمت دیرینه بوشهر، سبب شده تا روستاهای تاریخی بسیاری را در شمال، جنوب، شرق، غرب استان را ببینیم. روستاهایی که با قدمت چندصدساله هر کدام ویژگی منحصربه‌فرد خود را دارا هستند.
روستای هاله یکی از زیباترین روستاهای ساحلی جنوب ایران است. سواحل زیبای صخره‌ای، عمق مناسب آب در ساحل نایبند، پوشش گیاهی و مردابی و جنگل‌های حرّا، زیبایی‌های پیوند آب‌وخاک را به نمایش گذاشته‌اند. سواحل زیبا، مرداب، جنگل‌های حرّا و منطقۀ حفاظت‌شدهٔ نایبند، شرایط بسیار مناسبی برای توسعه گردشگری این روستا فراهم آورده‌اند که در ادامه به معرفی این روستا خواهیم پرداخت:
موقعیت جغرافیایی روستا
روستای هاله (خلیج نایبند)، روستایی از توابع بخش چاه‌مبارک شهرستان عسلویه در استان بوشهر می‌باشد. با مختصات جغرافیایی ۵۲ درجه و ۳۸ دقیقه و ۲۱ ثانیه طول شرقی و ۲۷ درجه و ۲۴ دقیقه و ۴۸ ثانیه عرض شمالی و در ۹ کیلومتری جنوب شرقی کنگان قرار گرفته است. این روستا از سطح دریا ۹ متر ارتفاع دارد. نایبند از مهم‌ترین بنادر تجاری حکومت آل بویه و از مراکز صید مروارید بوده است.
تاریخچه روستا
باتوجه‌به برخی پژوهش‌ها و کاوش‌های به‌عمل‌آمده در این روستا می‌توان گفت که تاریخچه و قدمت آن به دوران هخامنشیان بر می‌گردد. این روستای با قدمت و کهن، جزء یکی از مهم‌ترین سکونت گاه ای باستانی در ایران به شمار می‌رود که از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. همچنین جالب است بدانید، روستای هاله درگذشته به دلیل صیدکردن مروارید، جزء یکی از مهم‌ترین بنادر تجاری در دوران حکومت آل بویه بوده است.
اگر به‌طوری‌که آمده و مقدسی هم گفته است، نابند، بدانیم باز به معنی محل توقف و بستن ناوها یعنی کشتی‌ها است. در کتاب شهرهای باستانی احمد اقتداری نیز این واژه نابَد ذکر شده است نام‌های دیگر عبارتند از: هله، هاله، جاله، حاله نابند، نایبند، نابد، نای‌بد، ناوبد، بندر نابند و ناوبند.
وجه تسمیه
نام روستای هاله از مجاورت آن با ساحل و خلیج نایبند اخذ شده است. در مورد نام‌گذاری آن سلطانی بهبهانی چنین اظهارنظر می‌کند نابند یا نایبند در اصل نابد یا ناوبد است که یاقوت آورده و به معنی پناهگاه یا حافظ کشتی‌ها است؛ چه بُد یا بَد یا پَت یا پات که لهجه‌ای از آن است و منظور حفاظت و نگهبانی است.
نام اصلی آن نابند یا ناوبند بوده است. چنانچه مقدسی؛ جغرافی‌دان قرن چهارم در کتاب «احسن التباسیم فی معرفه الا قالی»، آن را به معنی محل پهلوگرفتن و چنگ‌انداختن ناو (کشتی و قایق) معنا کرده است. هرچند در برخی از منابع هم ناو، محل عبور آب تعبیر شده است.
اقلیم روستا
روستای هاله در پاییز زمستان و بهار آب‌وهوای مطبوع و در تابستان گرم و شرجی دارد.
گونه‌های گیاهی
علاوه بر ویژگی‌های مهمی در این روستا گونه‌های گیاهی مانند درختان کهور، کنار، انجیر و استبرق وجود دارد که بسیار بر زیبایی روستا می‌افزایند.
گونه‌های جانوری
گونه‌های جانوری نیز شامل خرگوش، کل، روباه، شغال، کفتار، میش، بز، گراز، قوچ، کبک، قمری، هوبره، فلامینگو، تیهو، لاشخور، جیرفتی، پلیکان، اگرت کوچک، آگرت ساحلی، آگرت سفید، صدف خور، پرستو دریایی، حواصیل و دیگر پرندگان همچون کبوترچاهی، سنگ‌چشم، چکاوک، کاکایی و چکاوک در این منطقه هستند.
معماری روستا
روستای هاله با داشتن معماری زیبا، وجود سواحل ماسه‌ای سفیدرنگ، صخره‌ای با پوشش گیاهی مردابی چشم هر گردشگری را به خود خیره می‌کند. خانه‌های ساحلی این روستا از مصالحی همچون گل، خشت، آجر، چوب و کاهگل ساخته شده‌اند و نوع معماری آن‌ها بسیار دوست‌داشتنی و جذاب است. اغلب سقف خانه‌های روستا با تیرک‌هایی از جنس چوب و کاهگل به شکل مسطح پوشیده شده و همین سادگی بر شکوه بیشتر آن‌ها می‌افزاید.برخی از خانه‌هایی که در این روستا به چشم می‌خورند، به‌صورت طبقاتی و نامنظم روی‌هم قرار گرفته‌اند و دارای ناهماهنگی‌های جالبی هستند.
در ساخت واحدهای مسکونی از مصالح خشت، گل، آجر، چوب و مانند این‌ها استفاده شده است. سقف خانه‌ها مسطح است و با تیرک‌های چوبی و اندود کاهگل پوشیده شده است. در ساخت واحدهای جدید از مصالح نوین نیز استفاده می‌شود. کوچه‌های روستا عموماً پهن با دسترسی مناسب هستند.
آداب و رسوم
در روستای هاله نیز مانند دیگر نقاط جهان، رسم و رسوم‌های خاصی وجود دارد که مردم برای آن‌ها ارزش بالایی قائل هستند. مردم این روستا در جشن‌های چهارشنبه سوری، عید نوروز، ایام مذهبی و دیگر مراسم‌های رسمی، برخی از مناسبت‌ها را با آداب‌ورسوم مخصوص خود جشن می‌گیرند و اوقات شاد و لذت بخشی را به وجود می‌آورند. تمام مردم روستا هاله در مراسمات، لباس‌های محلی زیبایی بر تن می‌کنند و کلی غذاها و شیرینی‌های خوشمزه برای مردم درست می‌کنند.
دیدنی‌های روستا
از دیدنی‌های نزدیک روستا جنگل‌های حرا و ساحل شفاف و آرام را می‌توان نام برد که تعدادی آلاچیق نیز در ساحل برای استفاده گردشگران وجود دارد نیز قایق‌سواری برای گشت در دریا و بین جنگل‌های حرا همواره یکی از مقاصد گشت‌های گردشگری عسلویه بوده است. خود روستا امکانات خاصی ندارد و تنها به‌عنوان مقصدی برای چند ساعت استراحت و لذت‌بردن از طبیعت و ساحل مناسب است.
معیشت
اکثر افرادی که در این روستای خوش‌آب‌وهوا زندگی می‌کنند، به زراعت، دامداری، صیادی و تولید صنایع‌دستی مانند قلیان چوبی، سبد، گلدان، حصیر، صدف و آویزهای زینتی مشغول هستند و از این طریق برای خود و خانواده‌شان کسب درآمد می‌کنند. استقرار روستا در نزدیکی مراکز صنعتی شرایط اشتغال و فضای کار مناسبی برای روستاییان فراهم آورده است.
غذاهای محبوب
مردم محلی روستای هاله، غذاهای بسیار لذیذی را درست می‌کنند، اما از معروف‌ترین آن‌ها که در جنوب کشور زبان زد همه هستند می‌توان به ماهی پلو، قلیه‌ماهی، میگو، حلوای خرما، هریس (للک)، و رنگینک اشاره کرد.
پوشش
پوشاک رایج در میان مردم روستای هاله، لباس‌های محلی جنوبی است. مردان از عبا، دستار و دیگر پوشش‌های رایج استفاده می‌کنند و زنان نیز لباس‌های رایج زنانه می‌پوشند.
صنایع دستی
صنایع‌دستی روستای هاله مشتمل بر تولیدات تزیینی است. گلدان، سبد و آویزهای کوچک و بزرگ ساخته شده از حصیر و صدف و قلیان چوبی، از جمله صنایع‌دستی معروف این روستاست.
محصولات کشاورزی و دامی
مهم‌ترین محصولات کشاورزی روستا مشتمل بر کشت گندم، جو و خرما است. دامداری و دامپروری در روستا رواج دارد و انواع فرآورده‌های دامی مانند شیر، ماست، کره و پنیر در آن به عمل می‌آید. روستای هاله در کرانه خلیج‌فارس استقراریافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. خانه‌های روستای هاله، از معماری زیبای سواحل جنوبی کشور تأثیر پذیرفته و بسیار جالب‌توجه است.
جاذبه‌های گردشگری
معروفیت این منطقه به‌خاطرداشتن ساحل زیبا و خلیجی زیباتر می‌باشد. پارک جنگلی روستای هاله در حدفاصل شهر عسلویه تا روستای هاله می‌باشد. در این منطقه چشم‌اندازی دیدنی سواحل زیبای صخره‌ای، پوشش گیاهی و مردابی و جنگل‌های حرّا دیده می‌شود.
حرکت انواع ماهی‌ها و آبزیان در میان درختان حرای سر برآورده از دل دریا و بالا و پایین‌رفتن آب در نتیجه جزرومد، صحنه‌هایی را می‌آفریند که گردشگران بسیاری را شیفته خویش می‌نماید.
اولین پارک ملی دریایی در ایران را در خلیج نایبند، واقع در عسلویه داریم که به پارک ملی دریایی نایبند معروف است و ساحل نایبند بیشتر شهرتش را مدیون این پارک ملی است.
منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ نایبند، ۴۱۳۰ هکتار وسعت دارد. وجود سواحل متنوع حفره‌ای، ماسه‌ای و جنگلی، تپه‌های مرجانی برای غواصی و تخم‌گذار لاک‌پشتان دریایی (که در کمتر نقطه‌ای از سواحل صورت می‌گیرد)، این منطقه را در میان سواحل خلیج‌فارس شاخص کرده است.
ساحل نایبند در بخش چاه مبارک و کنار آب‌های خلیج‌فارس، قرار گرفته و منطقهٔ حفاظت‌شده، جنگل‌های حرا و دماغه را در خود جای‌داده است. خلیج نایبند بین نخل تقی، عسلویه، بید خون و روستای هاله واقع شده است. از دیگر جاذبه‌های گردشگری روستا می‌توان به جنگل‌های حرا، زیستگاه لاک‌پشت‌ها، درختان کهن‌سال انجیر، آب‌انبارهای قدیمی، اسکل، صیادی، گشت دریایی و اکوسیستم‌های مرجانی نام برد.
قرار است یک موزه روستایی در منطقه هاله عسلویه ایجاد می‌شود با فراهم‌شدن بسترهای لازم، موزه روستایی هاله عسلویه در زمینی به مساحت ۵۰۰ متر یک بنا با معماری سنتی ایجاد می‌شود. هم چنین در این منطقه یک کارگاه صنایع‌دستی و قهوه‌خانه سنتی نیز ساخته می‌شود.
منابع: کتاب ریشه‌های نام شهرها و روستاهای استان بوشهر (نوشته ماندنی عرب‌زاده) ، سایت: مستر بلیط، ویکی‌پدیا
انتهای خبر/
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاهتان را بنویسید